کلید های محافظ جان RCCB

کلید محافظ جان یا جریان نشتی یا RCCB چیست؟

کلید جریان نشتی RCD، کلید محافظ جان RCCB یا قطع کننده مدار خطای ارت GFCI یک کلید حفاظتی الکتریکی است که به سرعت مدار الکتریکی که در آن نشتی جریان زمین وجود دارد را قطع میکند. از این کلید برای حفاظت از تجهیزات و کاهش خرابی احتمالی استفاده می شود. با این وجود احتمال صدمه به انسان در بعضی از موارد وجود دارد مانند وقتی که فرد هر دو قسمت هادی در کلید را لمس میکند. همانطور که می دانید در حالت عادی مدارهای الکتریکی جریان رفت با جریان برگشت برابر است. اما اگر به هر دلیلی جریان بین سیم فاز و نول اختلاف داشته باشد کلید محافظ جان عمل می کند و از بروز آتش سوزی یا برق گرفتگی جلوگیری می نماید.

اگر به کلید محافظ جان یک قطع کننده جریان اضافه بار مانند کلید فیوز مینیاتوری افزوده شود تجهیز جدیدی به نام کلید محافظ جان ترکیبی RCBO ساخته می شود.

کلیدهای محافظ جان RCCB طراحی شده تا در کوتاه ترین زمان ممکن به صورت اتوماتیک یه مدار را در صورت تشخیص عدم تعادل بین فاز و جریان برگشتی نول قطع کند. هرگونه تفاوت در جریان بین هادی های مدار نشانگر وجود جریان نشتی و بیانگر احتمال بروز خسارت در آن مدار است. به عنوان مثال عبور جریان بیشتر از 30 میلی آمپر از بدن انسان در صورتی جریان برای کسری از ثانیه ادامه یابد امکان بروز عوارض قلبی و عروقی و آسیب جدی در بدن را افزایش میدهد. کلید محافظ جان طراحی شده است تا مدار یا سیم حامل جریان را به سرعت قطع کند از هرگونه آسیب به بدن انسان و سایر تجهیزات الکتریکی جلوگیری کند.

کلیدهای محافط جان RCCB قابل تست و ریست کردن هستند (testable and resettlable ) به این صورت که کلید test تعبیه شده روی کلید محافظ جان در شرایط کاملا ایمن یک جریان نشتی ایجاد میکند، و با استفاده از کلید reset بعد از این که خطا بر طرف شد میتوان کلید محافظ جان را به حالت اولیه برگرداند. بعضی از کلید های محافظ جان هر دو سیم حامل جریان و سیم برگشتی را قطع میکنند که به اصطلاح دو پل حفاظت شده گفته میشود، همچنین بعضی از کلید های محافظ جان فقط سیم حامل جریان را قطع میکنند که به آن ها تک پل حفاظت شده گفته میشود.

نکته بسیار جالب در رابطه با اختراع کلید محافظ جان و کاربرد اولیه آن این است که در اولین مورد استفاده از آنها در سال 1950 شرکت های تولید کننده برق برای جلوگیری از برق دزدی در مواردی که مشتری ها سیم برگشتی را به جای اتصال به سیم نول به زمین متصل میکردند تا در محاسبه میزان برق مصرفی توسط کنتورهای برق اختلال ایجاد شود. ولی امروزه بیشترین کاربرد مربوط به حفاظت و آشکار سازی جریان نشتی در سیستم می باشد (جریان بین 5 تا 30 میلی آمپر و در زمان کمتر از 30 میلی ثانیه ). کلیدهای محافظ جان در حال حاضر بخش جدانشدنی از سیستم های قطع کننده اتوماتیک در مدار هستند.